Zwrot zwierzęcy w naukach społecznych i humanistycznych.
Wprowadzenie w pole problemowe sympozjum
DOI:
https://doi.org/10.26881/ae.2024.21.07Słowa kluczowe:
zwierzęta, ludzie, prawa zwierząt, opór, posthumanizmAbstrakt
Celem artykułu jest wprowadzenie w problematykę sympozjum. Omawiane są konsekwencje tak zwanego zwrotu zwierzęcego w humanistyce i naukach społecznych – nowe obszary teoretyczne, koncepcje, język, sposoby tworzenia wiedzy o zwierzętach, sposoby opisu ludzko-zwierzęcych relacji. W artykule analizowana jest sytuacja zwierząt w perspektywie jej antropocentrycznego zapośredniczenia (antropomorfizm), omawiane są istotne strategie emancypacyjne – dobrostan, prawa zwierząt, abolicjonizm. Rozważana jest również kwestia zwierzęcego oporu jako aspektu wyzwolenia oraz postulat autonomii zwierząt jako wyzwania dla antropocentrycznej perspektywy poznawczej.
Downloads
Bibliografia
Bakke, M., 2011, Studia nad zwierzętami: od aktywizmu do akademii i z powrotem? Teksty Drugie, 3, 193-204.
Barcz, A., Dąbrowska M., 2014, Zwięrzęta, gender, kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna, Lublin: e-naukowiec.
Colling, S, 2020, Animal Resistance in the Global Capitalist Era, Michigan State University Press.
Dzwonkowska, D., 2017, Inność zwierzęcia. O kłopotliwej relacji Homo sapiens z resztą królestwa Animalia. Ethos, 1, 193-206. https://doi.org/10.12887/30-2017-1-117-11
Elżanowski A., 2023, Prześladowanie zwierzęcych imigrantów. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, 2, 1-25. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2023.12.02
Francione, G., 2009, Animals as persons: essays on the abolition of animal exploitation, New York: Columbia University Press.
Francione, G., 1996, Rain Without Thunder: The Ideology of the Animal Rights Movement, Philadelphia: Temple University Press.
Grosz, E. ,2011, Becoming Undone. Darwinian Reflections on Life, Politics and Art, Duke University Press.
Haraway, D., 2007, When Species Meet, University of Minnesota Press.
Harvey G., 2006, Animism. Respecting The Living World, New York.
Hribal, J., 2011, Fear of the Animal Planet: The Hidden History of Animal Resistance, AK Press.
Lange, Ł, 2024. Wegańska socjologia, czyli socjologia biocentryczna zaangażowana w zmianę społeczną. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, 1, 1-15. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2024.13.05
Nogaj T., 2013, Dwie ambony. Łowiectwo i Kościół, czyli o słowach i o tym, co łączy myślistwo i Kościół katolicki w Polsce, w historii, kulturze, języku i ceremoniach, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Nowicki T, 2023, Zabawa w więzienie. Ogród zoologiczny jako laboratorium władzy, Warszawa: Książka i Prasa.
Nowicki, T., 2014, Dlaczego mężczyźni zabijają? Konstruowanie męskości w oparciu o praktyki łowieckie. Ars Educandi, 11, 117–128. https://doi.org/10.26881/ae.2014.11.09
Pierce, J., Bekoff, M., 2021, A Dog’s World: Imagining the Lives of Dogs in a World without Humans, Princeton University Press https://doi.org/10.2307/j.ctv1kbh2d2
Polski Instytut Ekonomiczny 46/2023 https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2023/11/Tygodnik-PIE_46-2023.pdf (dostęp 12.12.2023).
Przybysz J., 2023, Pierwsza w UE karma dla zwierząt z mięsa laboratoryjnego, Wiadomości Rolnicze Polska, https://www.wrp.pl/pierwsza-w-ue-karma-dla-zwierzat-z-miesa-laboratoryjnego/ (dostęp 12.12.2023).
Rancew-Sikora D., 2009, Sens polowania, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Regan, T., 1983, The Case for Animal Rights, Berkeley: University of California Press.
Rollin, B., 1980, Zwierzęta i ludzie, czyli granice moralności, Etyka, 18, 177–195.
Simberloff, D., 2012, Integrity, stability, and beauty: Aldo Leopold’s evolving view of non native species. Environmental History, 3, 487-511.
Środa, M., 2020, Obcy, inny, wykluczony, Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Wolfe, C., 2003, Zoontologies: the question of the animal. Minneapolis: University of Minnesota Press
Wolfe, C., 2011, Moving forward, kicking back: The animal turn. Postmedieval: A Journal of Medieval Cultural Studies 2, 1-12, https://doi.org/10.1057/ pmed.2010.46.
Zwierkowska, D., Adamczyk, K., 2022, Antropomorfizacja zwierząt – dylemat współczesnych relacji człowiek-zwierzę, Przegląd hodowlany, 1, 25-29.
Strony internetowe
https://tvn24.pl/wroclaw/zlapali-krowe-uciekinierke-ale-zmarla-w-transporcie-do-gospodarstwa-ra817176-2339695 (dostęp 1.10. 2023)
https://www.bbc.com/news/blogs-news-from-elsewhere-42803471 (dostęp 1.10. 2023)
https://www.latimes.com/archives/blogs/la-unleashed/story/2011-02-12/tiger-that-mauled-three-teens-at-san-francisco-zoo-appears-to-have-been-provoked-report-says (dostęp 1.10. 2023)
https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C587281%2Cwolne-krowy-z-deszczna-sa-juz-lipkach-wielkich.html (dostęp 1.10. 2023)
Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe
